Bel Soğukluğu – Gonore nedir?
Gonore (Bel soğukluğu) hastalığının etkeni bir bakteri olan Nayserya Gonore (Neisserria Gonorhoeae) dir. Cinsel yolla bulaşan bu hastalıkta kaynak yalnız insandır. Etken çoğunlukla vajina, üretra (idrarın böbreklerden mesaneye taşınmasını sağlayan kanal) ve göz mukozalarında bulunur.
Bel Soğukluğu – Gonore’nin bulaşma yolları nelerdir?
Gonore (Bel soğukluğu) hastalığın da bulaşma genellikle doğrudan cinsel temasla olur. Bunun dışında doğum sırasında doğum yolundan bebeğin gözüne ya da doğuma yardımcı kişilerce enfekte olmuş eller yoluyla yine gözlere bulaşır. Ayrıca, kirlenmiş ve etkenle karşılaşmış havlu gibi eşyalarla dolaylı yoldan bulaşabilir. Tuvalet temizliği sırasında, anal seks yapan heteroseksüellerde ya da homoseksüellerde anüs ve rektuma da yerleşebildiği gibi oral seks yapanlarda ise boğaz mukozasına yerleşmektedir.
Gonore – Bel soğukluğu belirtileri nelerdir?
Belirtiler cinsel ilişkiden 1-14 gün, ortalama 3-5 gün sonraya ortaya çıkmaktadır. Hastalık etkeni genellikle genital (cinsel) organlara yerleştiğinden kadınlarda ve erkeklerde belirtiler farklılık göstermektedir.
- Kadınlarda Gonore; vajinal akıntı önceleri sarı-yeşil iken sonralar da koyu, krem renklidir. Adet düzensizlikleri, karın ağrısı, ateş, idrar yaparken ağrı (dizüri), karın zarında iltihaplanma (peritonit) ve hepatit en sık görülen belirtilerdir. Bununla birlikte karaciğer fonksiyon testleri de geçici olarak bozulabildiği gibi Gonore hastalığı kadınların %50’sinde belirti vermeden gelişmektedir.
- Erkeklerde Gonore; Üretrite ( idrar yolları enfeksiyonu) bağlı sarı-yeşil pürülan akıntı, idrar yaparken ağrı ve yanma, idrar yaparken zorlanma, prostat ağrısı, hematüri (kanlı idrar) ve ateş erkeklerde görülen başlıca belirtilerdir.
Kadın ve erkeklerde bakteriyemi (bakterinin kana geçmesi) ve buna bağlı ateş, değişik şekil ve boyutlarda deri döküntüleri görülür. Hastalık anüs ve rektuma yerleşirse rektumdan akıntı, kanlı dışkı, ağrılı dışkı yapma ve rektumda yanma görülür. Yine hastalık boğaza yerleşmeye bağlı olarak farenjit (boğaz enfeksiyonu) yada tonsilit (bademcik iltihabı) görülmektedir. Göze bulaşma olursa da bulaşmadan 3 gün sonra gözler şişer, kızarır, çapaklanır, kornea da ülser (mukozal yapının bozulmasına bağlı olarak yara oluşması) ve körlük olabilir. Hastalık tedavi edilmezse belirtiler 6 aya kadar kendiliğinden geçmektedir. Fakat bulaştırıcılığı devam eder.
Bel Soğukluğu tanısı nasıl konur?
Kadın ve erkeklerde farklı belirtiler ortayan koyan hastalık bakteriyemi ve bazı bakteri enfeksiyonu hastalıkları ile karıştırılmaktadır. Üretrit (idrar yolları enfeksiyonu), prostatit (prostat bezi iltihabı), epididimit (epididim iltihabı), vulvovajinit ( vulvonun ve vajinanın iltihabı) gibi enfeksiyonlar ve bunlara bağlı genital (cinsel) akıntılar ve ağrılar tanıda en önemli belirtilerdir. Etken anüs, rektum, göz, farenks ve eklemlere yerleşebilir.
Laboratuvar bulgusu olarak konjunktiva (gözün en dış tabakası) ve üretra salgılarından direkt yayma yolu ile yapılan testle etken görülebilir. Bakteriyemi durumunda ise kan testleri ile ya da etkenin yerleştiği organ sıvıları ve oluşan yaralardan kültür alınarak yapılan testlerle teşhis konabilir.
Bel Soğukluğu – Gonore’nin yan etkileri (komplikasyonları) nedir?
Erken tedavi edilenlerde komplikasyon görülmez. Fakat tedavi edilmeyenlerde; kısırlık, dış gebelik, körlük, menenjit (beyiz zarı iltihabı), hepatit, peritonit (karın zarı iltihabı), artrit (eklem iltihabı) görülür.
Bel Soğukluğu tedavisi nasıl olur?
Hastalığın tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır. Etken penisiline karşı oldukça hassas olduğundan tek dozla bile tedavi edilebilir.
Bel Soğukluğundan korunma yolları nedir?
Dünyada yaklaşık 100 milyon kadar gonore hastası olduğu fakat cinsel yolla bulaşması nedeniyle gizlendiği ve bağışıklık oluşturmadığı düşünülürse, korumanın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Korumada en önemli yol eğitimdir. Fuhuşun önlenmesi, hasta ve portörlerin tedavisi, kondom kullanılması da korumada önemli faktörlerdendir. Gonoreli kişilerin son 28-30 gün içinde cinsel temasta bulunduğu kişilerin kontrolü de korunma tedbirlerindendir. Ülkemizde sağlık kuruluşlarına yapılan gonore bildirimi oldukça azdır.