Sağlık

Sifiliz – Frengi nedir?

Sifiliz – Frengi nedir?

            Sifiliz, yani frengi hastalığının etkeni bir bakteri olan Treponema Pallidum’dur. Cinsel temasladeri bütünlüğünün bozulduğu yerlerden (yara yolu ile) yada anne karnından plasenta yoluyla buluşabildiği gibi etkenlerle karşılaşmış eşyalarla veya kan transfüzyonu ( kan nakli) yolu ile de bulaşabilen ciddi bir hastalıktır. Vücutta kan yoluyla dağıldığından büyük ve hayati organlara zarar verebilir.

Sifiliz’in tarihte yeri nedir?

Sifiliz bir bakteri etkenli bir cinsel hastalık olup özellikle 16.yy’da tüm Asya ve Avrupa’yı kasıp kavuran önemli bir hastalık olmuştur. Dönemin en önemli hastalıklarından biri olan sifiliz bulunduğu bölgelerce milli isimlere tabi olmuştur. Bunun nedeni ise denizcilerin ve askerlerin gittikleri bölgelerde ki faişelerle bulunduğu temaslarıdır.

Sifiliz – Frenginin belirtileri nelerdir?

            Frengi genel olarak bir damar hastalığıdır. Bakteriler genel olarak damar etrafında görülür. Etken giriş yaptığı yerde sert şankr (frengiye özgü yara) yapar. İleri dönemlerde paralizilere (sinir harabiyeti nedeniyle kasları kullanamama) sebep olur.

Hastalık dönemler şeklinde seyrettiği için, belirtilerini bu dönemin özellikleri ile birlikte açıklamamız daha uygun olur. Sifiliz bir damar hastalığıolmasına rağmen, deri belirtileri ön planda olan bir hastalıktır. Hastalık klinik olarak dönemlerce incelenir.

Primer (Birincil) Sifiliz – Frengi Belirtileri Nelerdir?

Etkenin vücuda girişinden 10-90 gün sonra etkenin girdiği yerde şankr oluşur. Şankr %90 genital bölgede, nadiren de meme, dudak, ağız ve göz kapaklarında görülür. Şankr sert, akıntısız ve ağrısızdır. Buna lenf adenopatide (lenf bezlerinin büyümesi) de eklenir. Şankr genellikle 3-6 haftada kaybolmaktadır. Bununla birlikte bakteriler kan ve lenf yoluyla vücuda yayılır.

Sekonder (İkincil) Sifiliz – Frengi Belirtileri Nelerdir?

            Deri döküntüleri ile karakterize olan bu evre  polimorfizm (çok şekillilik) şeklindedir. Lezyonlar simetrik ve kaşıntısızdır. Saçlı deri dökülür. Ateş görülür. Ağız, boğaz ve servikste müköz plaklar oluşur ve bunların bulaştırıcılık yönü çok fazladır. Genital bölge ve anüs çevresinde ise üzerleri düz, soluk, mantar görünümünde deri döküntüleri oluşur.

Lenf bezleri genel olarak ağrısız ve şiştir. Hafif ateş, boğaz ve baş ağrısı, hafif kırgınlık bazen ise menenjit belirtileri görülür. İşitme ve görme kaybı olabilir. Bakterilerin karaciğere yerleşmesi sonucunda karaciğer fonksiyonları bozulabilir. Kesin tanı serolojik testlerle konmaktadır.

Latent  (Gizli) Sifiliz – Frengi Belirtileri Nelerdir?

İlk 4 yılında serolojik testler dışında belirti vermeyen sifilize erken latent sifiliz, 4 yıldan sonra ise yine serolojik testler dışında belirti vermeyen sifilize ise geç latent sifiliz denir. Bu dönem herhangi bir belirti vermeden gelişse de laboratuvar bulgularında belirtileri vardır. Bu dönemde her hangi bir bulaştırıcılık yoktur.

Geç (Tersiyer) Sifiliz – Frengi Belirtileri Nelerdir?

            birinci ve ikinci dönem sifiliz geçtikten ortalama 3-5 yıl sonra başlar. Hastalığın bu dönemde herhangi bir bulaştırıcılığı yoktur. Bu dönemde deri döküntülerinin yanı sıra hemen her tür organlarda ciddi hasarlar ve komplikasyonlar meydana getirir. 3 önemli şekli vardır;

  • Gomlu sifiliz; En karakteristik özelliği gomlardır. Gom subkutan, sert, ağrısız, nodül şeklinde oluşumlardır. Gomlar haftalar içinde ülserasyon oluşturur. Tek tek veya gruplar halinde oluşabilen, gomlar deri ve kemik yanında iç organlarda da (karaciğer ve mide başta olmak üzere) yerleşir. Bu hastalarda gece ağrıları
  • Kardiovasküler sifiliz; Yıldan sonra görülmeye başlayan bu tip 14 yaşından önce sifilize yakalananlarda görülmemektedir. Erkeklerde daha sık ve erken görülür. En çok aort yetmezliği veya iltihaplanması yapar.
  • Nöro sifiliz; Santral sinir sistemi harabiyeti sonucu görülür. Yavaş ilerler ve belirti vermez. Buna rağmen BOS patolojiktir (yüksek protein) 5-10 yıl sonra menenjit ile felç tabloları görülmeye başlar.

Konjenital (Doğuştan) Sifiliz – Frengi Belirtileri Nelerdir?

Birinci ve ikinci dönem sifilizde annenin gebe kalması çoğunlukla düşük prematüre doğum, yapısal ve ruhsal bozukluğa sebep olsada sifilizli anneden doğan bebekte de erken veya geç dönem sifiliz belirtileri çıkmaktadır.

Konjenital sifilizde deride döküntüler, burun, anüs ve ağızda lezyonlar (yara, ülerasyon), saç dökülmeleri, gom vardır. Bununla birlikte hidrosefali, menenjit, sağırlık, hepatit, pnömoni gibi hstalıklarla da karşılaşılabilir.

Sifilizin Komplikasyonları (Yan etkileri) Nelerdir?

Gebelerde ve konjenital sifilizde; ölü doğum, düşük, ileri dönem sifilizde ise; sağırlık, böbrek bozukluğu,  körlük,aort ve kalp yetmezliği, böbrek ve karaciğer bozuklukları, kemiklerde şekil bozukluğu görülür.

Sifiliz – Frenginin Tedavisi Nedir?

            Etken penisiline karşı oldukça hassastır. Bu nedenle genellikle tedavide penisilin kullanılır. O halde, erken teşhis durumunda frenginin tedavisi oldukça kolay olmaktadır. Tedaviden sonra ki ilk yıl 6 ayda bir, 2. yıl bir kez kontrol edilir. Tam olarak tedavi edilememişse tedavi tekrarlanır. Doğum yapacak kadınlarda kontrol 4 yıl daha sürdürülür.

Sifiliz – Frenginin Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Sifiliz dünyada her cins,ırk ve yaşta görülebilmektedir. Ancak 15- 35 yaş arası erkeklerde ve siyah ırkta daha fazla görülür.

Sifiliz ekonomik, kültürel ve sosyal değerlerle de ilgilidir. Genel olarak cinsel temasla bulaştığından fuhuşun yaygın olduğu toplumlarda, liman kentlerinde ve genelev de çalışan kadınlarda daha sık görülmektedir.

Bu bilgiler ışığında bakıldığında korunmada en önemli faktörün fuhuşun önlenmesi olduğunu söyleyebiliriz. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada diğer en önemli yol ise kondom kullanımıdır. Aynı şekilde eğitim ve düzenli sağlık kontolü de oldukça önemlidir.

Benzer Yazılar
Sağlık

Hızlı Saç Uzatma Yolları

Sağlık

Prematüre Bebek

Sağlık

Su İçmenin Önemi

Sağlık

Sedef Hastalığı – Psoriasis Nedir? Tedavisi Nedir?

Yeni yazılarımızdan haberdar olmak ister misiniz?